Taal: Nederlands. Auteur: C.W. Leadbeater, 1927
Eerste boeken over chakra’s
Ik heb dit boek speciaal gelezen om deze website te kunnen schrijven. Dit was namelijk het meest verkochte theosofische boek uit de 20ste eeuw1. Ook stond het aan het begin van de invloed van het Westers occultisme op het gebruik van chakra’s.
In de Theosofie is het gebruikelijk verbanden tussen verschillende religies en culturen aan te stippen. Het is dan ook in dit aspect dat dit boekt uitblinkt. De auteur is ook omstreden in het nieuws gekomen. Ik plaats deze recensie vanwege de historische waarde van het boek. Dit boek over chakra’s heeft immers een grote invloed gehad op de denkbeelden over chakra’s.
Leadbeater laat in het laatste hoofdstuk blijken dat hij op de hoogte was van de inhoud van een aantal originele sanskriet werken. Hij was immers ook een bekende van Sir John Woodroffe, auteur van het boek: The Serpent Power. Sir John Woodroffe blinkt uit in zijn kennis van de originele geschriften en doet ook nauwkeurig verslag vanuit deze bronnen. Leadbeater daarentegen zet in dit boek de chakra’s in een heel ander daglicht in vergelijking met de oorspronkelijke bronnen.
Hij legt de nadruk op zijn eigen ervaringen waardoor de aandacht dus niet op het oorspronkelijke gebruik ligt, maar op zijn persoonlijke spirituele ervaringen en subjectiviteit.
Bronteksten beschrijvend of voorschrijvend?
Ten eerste moet gezegd worden dat het begrip en studie van de Sanskriet werken onder westerlingen nog in de kinderschoenen stond. Iedere westerling die bekend is met de Indiase cultuur weet dat communicatie in dit subcontinent heel anders verloopt dan in Europa en dat geldt zeker voor de spirituele instructies uit de geschriften die vaak eeuwen geleden werden vastgelegd.
Vandaag de dag geven veel experts en pandits (Indiase schrift-geleerde) aan dat het belangrijk is om onderscheid te maken tussen beschrijvende en voorschrijvende onderdelen in geschriften2.
In de oorspronkelijke Sanskriet werken vinden we vaak lange beschrijvingen van de chakra’s die details geven over het een aantal bloemen bladeren, kleuren, vormen, mantra’s en goden. Deze uitvoerige omschrijvingen waren volgens hedendaagse sanskriet kenners meer bedoeld als begeleide meditaties. De uitgebreide omschrijvingen waren dus meer bedoeld als visualisatie oefeningen (dus voorschrijvend en niet beschrijvend).
In dit boek deelt Leadbeater uitvoerig zijn eigen ervaringen met de chakra’s en neemt hij ons mee in alle details van zijn eigen innerlijke perceptie. Hij heeft zelfs chakra afbeeldingen naar zijn eigen paranormale waarnemingen en ervaringen toegevoegd. Op deze manier worden de chakra’s bijna tastbaar. En zodien zijn ervaringen verschillen van de oorspronkelijke geschriften trekt hij de validiteit van de laatstgenoemde in twijfel.
Westerse vs Indiase Mystiek: is het te vergelijken?
Een andere reden waarom dit boek zo’n grote rol heeft gespeelt in de invloed van het Westers occultisme op de huidige visie van de chakra’s is dat hij vele verbanden legt tussen de Indiase chakra meditaties en andere culturen. Vaak is dit creatief gevonden, mogelijk plausibel, maar soms ook allerminst bewezen of in lijn met de oorspronkelijke betekenis van de chakra’s. Het interessante hiervan is dat we veel van deze visies nog steeds tegenkomen in wat websites schrijven over het energetische lichaam en de chakra’s.
Zo legt de auteur een verband tussen beschrijvingen van mystieke ervaringen in de Vrijmetselarij en de chakra’s. De slangen op de caduceus (staf) van Mercurius worden vergeleken met de ontwaakte kundalini. Met de vleugels bovenaan de staf kan deze kracht door een bewuste vlucht naar hogere gebieden opstijgen. Dezelfde slangen staan vervolgens de auteur voor ida en pingala en omdat om de slangen om de caduceus heen kronkelen worden deze kanalen nu ook ineens kronkelend weergegeven. Andere geschriften noemen dat het ida kanaal zich aan de linkerkant en het pingala kanaal zich aan de rechterkant bevindt en slechts een kleine buiging maken naar de neusgaten.
Chakra’s in de Gouden Eeuw in Nederland?
Leadbeater noemt ook een 17de eeuwse Duitse Mysticus die geruime tijd in Zwolle en Amsterdam heeft gewoond, Johann Georg Gichtel genaamd. Gichtel beschreef een systeem van gelijksoortige energiepunten in het menselijk lichaam die een aantal jaar later door zijn leerlingen werden verwerkt in een afbeelding. Vandaag de dag is deze online zelfs als poster te koop met de titel Chakra Diagram c1703
De punten liggen inderdaad dichtbij het meest bekende chakra systeem. Volgens de overlevering heeft Gichtel gezegd dat hij de punten in een goddelijke beschouwing in zichzelf gevonden had. Verder bedeelde hij zekere eigenschappen en planeten toe aan de punten (zie de symbolen). De drijfveer om de macrocosmos in een microkosmos te plaatsen was gebruikelijk in de zowel de Griekse als Indiase filosofie en mythologie.
Chakra’s en kleuren, zenuwstelsel en klieren
Leadbeater is ook de eerste die de chakra’s aan bepaalde evolutionaire stadia verbindt. De wortel en spleen chakra representeren volgens hem het fysieke. De zonnevlecht, hart en keelchakra staan voor het persoonlijke en de derde oog en kruinchakra voor het spirituele.
Verder neemt de auteur de vrijheid om de term kundaliní niet letterlijk met ‘opgerold’ te vertalen maar met slangenvuur. Ook deelt hij de chakra’s in een kleurenschema dat afwijkt van de originele Sanskriet werken.
Het is fascinerend te lezen hoe Leadbeater verbanden legt tussen de chakra’s en het zenuwstelsel, de klieren, magnetisme en andere Westerse occulte zaken. Vele van deze verbanden zijn goed gevonden en stellen de ruime kennis van de schrijver tentoon. Ik vermoed dat deze vergelijking het begin waren van de ruime intresse in het Westen in chakra’s voor healing van lichamelijke en emotionele kwalen. Het is wel betwijfelbaar of het energetische lichaam uit de Indiase traditie zomaar gelijkgesteld kan worden aan de fysieke lichamelijke fysiologie.
Een geheime leer?
Dit boek is echter geen handleiding tot beoefening want zo waarschuwd de auteur in de lijn met de Indiase traditie: het kan gevaarlijk zijn om vroegtijdig kundalini op te wekken zonder de juiste begeleiding. Leadbeater is opmerkelijk stil over de identiteit van zijn eigen begeleider. Wellicht was het wel de bedoeling dat dit geheim bleef. Het was immers al een hele stap dat deze kennis ontwricht werd uit de Tantrische kringen die deze eeuwen lang exclusief geheim had gehouden voor ingewijdene. Ook daarom is dit een boeiend boek: het was een van de eerste interpretatie van de chakra’s door een Westerse vrije en creatieve mind.
De opbouw van het boek laat wel zien waar Leadbeater het meeste belang aan lijkt te hechten. Voordat de lezer over de Indiase mystiek leert moet hij zich eerst door de ervaringen en fascinerende inzichten en verbintenissen van de auteur heen werken.
Waar kan je dit boek over chakra’s kopen?
Je kunt dit boek via drie verschillende webshops kopen. Voor zover ik weet is ‘De Chakra’s’ van Leadbeater niet als pdf of ebook te verkrijgen. Hieronder kun je door op de links te klikken heel makkelijk de webshops vergelijken.
- De Chakra’s van Leadbeater kun je kopen via libris.nl. Met een aankoop bij libris.nl ondersteun je tevens lokale boekhandels.
- Het boek is ook verkrijgbaar via bol.com (voordelig: ook tweedehands).
- Op amazon.nl is het boek op het moment van schrijven niet voorradig maar je kunt wel een hele lijst met gerelateerde boeken van Leadbeater over chakra’s inzien.
Meer info over De Chakra’s van Leadbeater:
- ISBN 90-6175-054-7.
- Jaar van uitgave: 1927.
- 126 pagina’s.
- Taal: Nederlands
